Woning in Ter Aar

Op de vraag of ik een House portrait wil maken van b.v. een woning hoef ik er niet lang over na te denken. In het recente verleden al veel woningen en andere gebouwen door mij gemaakt en telkens kom je weer voor nieuwe uitdagingen te staan. Maar het is vooral leuk om voor een opdrachtgever een project te maken. Zo ook deze keer, een alleen staande woning in het buitengebied die in 2015 gebouwd is.

Deze keer zijn de stenen gemêleerd en zijn 60 mm hoog in plaats van de hier gebruikelijke 50 mm. Links van de woning is een berging en rechts de bijkeuken, beide voorzien van ge-potdekselde houten gevel. De volle breedte is 14 meter en de hoogte iets meer dan 8 meter. Het geheel past in een baklijst van 380 x 280 x 50 mm en de schaal zal 1:50 worden. Met een paar tekeningen en foto’s is het snijpatroon gemaakt en gereed om het mes in de kunststoffen te gaan zetten.

20-02-2024 snijpatroon gereed
21-02-‘2024 baklijst, geschilderd en naar de lijstenmaker gebracht.
24-02-2024 Het kleuren van de stenen en voegen zal niet echt makkelijk zijn.
01-03-2024 proefstukjes en de blauwe kleur wordt donker grijs.
24-02-2024 Met deze potjes verf moet het wel gaan lukken.
26-02-2024 Jammer dat er geen kleine gevelpannen zijn, dus dan zelf maar maken.
01-03-2024 Het dak en de dakkapelen zijn gereed en de gevel is met de achterzijde verlijmt. Nu in de primer en dan de kozijnen en ramen maken.
07-03-2024 de verschillende stadia kleuren van de gevel.
11-03-2024 Proefplaatsing in de lijst

Geplaatst in Algemeen, House portrait, Scenery, Technieken | Getagged | Reacties uitgeschakeld voor Woning in Ter Aar

Poortje Julianastraat

Een arbeiders wijk van Wageningen, het Rode dorp, is in 1915 gebouwd. In 1984 is het geheel gerenoveerd tot er in 2015 een plan kwam om de wijk te slopen en er nieuwe woningen te gaan bouwen. Daar kwam vanuit de bewoners veel protest tegen en de Woningstichting startte een inspraak procedure. Ook is nog steeds niet duidelijk wat er zal gaan gebeuren. Voordat die uitspraak komt wil ik het poortgebouw in een lijstje zetten. En hiermee een klein stukje van het oude Wageningen bewaren.

Door o.a. de rollagen is dit model is behoorlijk gecompliceerd, vanuit alleen een foto maak je snel fouten dus eerst maar een ontwerp tekening gemaakt. Gewapend met een rolmaat en een bloknoot ben ik gaan meten en tellen van de stenen en dakpannen. Daarna is de tekeningen gemaakt en dient als basis voor het snijwerk van de Forex schuimplaat en de steentjesplaat van Slaters. Deze tekening is gemaakt in schaal 1 op 1, zo ook de maatvoering op deze prent. Daarna wordt het verschaalt naar 1 op 87 zodat de afbeelding exact de grote heeft van het model.

Er is nog één probleempje, namelijk de aanpalende woningen staan onder een hoek van 35 graden aan de poortwoningen. Dit is niet binnen het concept van een house-portrait te realiseren en dus maakt ik alleen de twee poortwoningen. Voor dit moment zijn alle voorbereidingen gereed en kan ik beginnen met het echte modelbouwwerk zoals het knippen, snijden en plakken van de kunststofplaatjes.

Geplaatst in Algemeen, Scenery, Technieken | Getagged | Reacties uitgeschakeld voor Poortje Julianastraat

Boswachterswoning “de Dorschkamp”

Boswachterswoning <1975 – langoed “de Dorschkamp” in Wageningen.

In 1916 geeft dhr. C.F. van Pabst opdracht om een woning voor zijn boswachter te realiseren. De architect K.C.F. de Bazel maakt het ontwerp, hij tekent een met pannen gedekt dak maar uiteindelijk wordt het een met riet gedekte kap. Bijzonder in zijn ontwerp is de aandacht voor het zelf voorzien van voedsel zoals een groentetuin en een schuurtje met daarin ruimte voor varkens en een geit.

Maar waarom wil ik nu een maquette maken van dit pandje? Ten eerste omdat ik daar meer dan 30 jaar het technisch beheer van had. Nu er gesproken wordt over de herinrichting van dat gebied zullen er veel opstallen verdwijnen en mogelijk ook dit pandje. Op dit moment wordt het niet meer bewoont en is er veel achterstallig onderhoud, waarbij er zelfs een boom uit de schoorsteen groeit. Om nu de beleidsambtenaren warm te maken voor het behoud van deze woning wil ik een maquette tijdelijk in de hal van het Gemeentehuis plaatsen.

Via Internet zijn de originele tekenen als scans besteld en bij het Gem. Archief Wageningen is de verbouwingstekening uit 1975 gekopieerd. Het lijkt me dat ik nu voldoende informatie bezit om deze kleine en mooie boswachterswoning te realiseren. Uitgaande van een schaal 1:50 zal, zoals veel van mijn maquettes, deze woning op een ronde plaat van 350 mm te staan. Mijn verwachting is dat deze maquette in Januari 2024 gereed zal zijn.

Als basis gebruik ik Forex schuimplaat van 2 mm dik. In dit geval is eerst het dak gemaakt vanwege de moeilijke hoeken en de dakkapellen. Het rietdak is gemaakt van een grasmat en nadat het opgeplakt is komen er een paar lagen acrylverf overheen en wordt het ‘gras’ met een bougieborstel naar beneden geborsteld. De kunst is om een uitslag van het dak te maken en de grasmat in één maal te vouwen rond het dak. Dus zijn de naden verborgen onder de nokvorsten.

Eerst worden de sparingen uitgetekend op papier en dienen als snijmodel voor de steenplaat. Vervolgens de muren gemaakt uit Forex en bedekt worden met kunststof steenplaat, van JTT nr. 97422, met de sparingen voor de ramen en deuren. Intussen zijn ook de drie dakkappelen gemaakt en voorzien van een grasmat.

Na de verschillende handelingen aan de grasmat is het rietdak nu eindelijk naar mijn zin en kan ik verder met de gevels. Aan de voorzijde is een overdekte stoep die bij de voordeur uitkomt. Met het uitmeten van die stoep kom ik tot de ontdekking dat de overstek van het dak niet klopt. En mis een stuk overstek van 20 mm (ongeveer 1 meter), nu sta ik voor een dilemma van gewoon net doen alsof… of het huidige dak in de prullenbak gooien en een nieuw dak maken. Mezelf kennende zal ik deze fout altijd blijven zien en daarom heb ik deze keuze gemaakt. Mijn voorraad grasmatjes is geslonken en mede daarom kan ik op zoek kan naar een minder uitbundige grasmat die makkelijker om te vormen is tot een rietdak.

Links oude en rechts nieuwe versie, zoek het verschil.
Geplaatst in Boswachterswoning, Scenery, Technieken | Reacties uitgeschakeld voor Boswachterswoning “de Dorschkamp”

Kapper van Brakel

In Wageningen zijn hier en daar zijn nog oudere panden te vinden. Zo ook in de 2e Buurtscheweg of nu Sportstraat genoemd staat een dubbel woonhuis met daarachter twee boerenschuren. Oorspronkelijk is het vóór 1853 gebouwd door een voormalige burgemeester, de heer M.A. van Ommeren. Echter in 1902 brandt het pand voor een deel af en werd in 1909 herbouwd, door de stadsarchitect S. Bitter, en kreeg de vorm die het nu nog heeft.

Meerdere malen per week kom ik er langs en zag er een mooi house portraitje in. Dus eerst maar zoeken in de Wageningse archieven, beeldbanken en in oude kranten van 1854 tot 1945. Het linkerdeel is intern verbouwd tot appartementjes voor jongeren en in het rechter deel wordt al 3 generaties lang het kappersvak uitgeoefend. Inmiddels zijn wel de deel en de stal verbouwd tot een woonhuis. Uiteindelijk vond in voldoende informatie om een werktekening te kunnen maken en het pandje in schaal 1:87 te realiseren. Het model komt in een baklijst van 260 x 190 x 40 mm en wordt afgesloten met een glasplaat en een smalle essenlijst.

Voorgevel 2e Buurtscheweg 16 – 18 (1909)
Oud Wageningen (S. Rauws 1976)
16 september 2023
23 september 2023
27 september 2023
30 september 2023
10 oktober 2023
16 oktober 2023
Geplaatst in Algemeen, Scenery, Technieken | Getagged | Reacties uitgeschakeld voor Kapper van Brakel

Poortgebouw ENKA – Ede

Dit poortgebouw uit 1928 stond al jarenlang op mijn lijstje. Nu ik recent rondleidingen geef op en over het ENKA terrein zie ik regelmatig het poortgebouw en neemt ook de liefde voor het industrieel erfgoed alleen maar toe. Het wordt een stevige jongen van 550 x 300 x 60 mm en zal in een baklijst komen. Om het niet al te fors uit te laten vallen wordt het in schaal 1:100 uitgevoerd. De datering zal rond 1960 zijn, het moment dat ik voor het eerst door deze poort ben gelopen. Het imposante hekwerk, dat in de poort zat, stond altijd open en ik vermoed dat het na 1984 verwijderd is. En ook de ramen van de portiersloges zijn aangepast. Eerst waren het kleine rechte ramen maar op een moment zijn die eruit gehaald en kwamen er slanke kozijnen en op de hoek een rond gebogen raam. Met de huidige restauratie zijn deze ramen eruit gehaald en weer terug gebracht in de oorspronkelijke uitvoering.

Copyright BOEi.nl

In eerste instantie zijn er montage- en etstekeningen gemaakt van het pand, de ramen en het hek in de poort. Ook zijn er, van Slaters, speciale gevelplaatjes besteld om de steens muren te imiteren. Nu is het wachten op de geëtste onderdelen, wel kan er begonnen worden met het construeren van de gevels en de talrijke metselverbanden. Bijzonder in dit geheel zijn de portiersloges, met hun ronde vorm en toch slanke uitvoering moeten ze het gewicht van de poort opvangen. Ik mocht van de uitvoerder even binnen kijken en zag dat het gewicht van de poort opgevangen werd met een enorme DIN balk. Op haar beurt wordt deze DIN balk ondersteunt door stalen kolommen die ook de kozijnen van de ramen vormen. Iets anders zijn de twee enorme lantaarns tegen de gevel. Deze sieren sinds 1947 de hoofdingang en zijn na de restauratie weer terug geplaatst. Echter die “enorme” lantaarns komen ook weer terug in het model maar dan moet je denken aan 12 x 17 mm en dat wordt een project op zich.

19 juli ’23
31 juli ’23
10 augustus ’23

Het frame is naar de lijstenmaker gebracht om te worden voorzien van glas en een essen lijstje. Dan is het wachten op de geëtste ramen. Het Schotse bedrijf schijnt het druk te hebben en ik zal mijn beurt af moeten wachten. Maar als de ramen er zijn kan ik de sparingen controleren en mogelijk een beetje aanpassen. Vervolgens kunnen de onderdorpels geplaatst worden en kan het inkleuren van de stenen beginnen. Tot die tijd zal het poortgebouw even niet meer op mijn werktafel te vinden zijn.

24 november ’23

Na veel schilderen en plakken is het poortgebouw gereed. En kan een poosje bij mij aan de muur hangen tot er een betere bestemming voor gevonden is. Het was een leuk om een keertje te maken maar ben nu wel blij dat het af is.

Geplaatst in Algemeen, House portrait, Technieken | Getagged , | Reacties uitgeschakeld voor Poortgebouw ENKA – Ede

Veluviaweg Wageningen

Opnieuw een house portrait van een blokje huizen in Wageningen. Deze woonwijk is in 1922 gerealiseerd, maar bij een bombardement in 1944 zijn de achterzijde van de woningen deels verwoest. 

De architect heeft zich laten inspireren door ‘het nieuwe bouwen’ en de Amsterdamse school. Duidelijk heeft de architect de voorzijde van de woningen laten spreken en de achterzijde erg simpel gehouden.

Het aanzicht is op schaal (1:87) gemaakt echter de voorzijde tot het hoogste punt (dak) is gecomprimeerd tot 25 mm. Uiteindelijk wordt het geheel in een houten bak van 250 x 200 x 40 mm geplaatst en afgesloten met een glasplaat en een essen lijst.

Na een paar weken snijden, plakken en schilderen zijn de meeste elementen gereed en kan de lijstenmaker een stukje glas snijden en het lijstje in elkaar lijmen. Om vervolgens de binnenzijde van de bak te bekleden en kan het model gemonteerd worden.

Geplaatst in Algemeen, Scenery, Veluvia | Getagged | Reacties uitgeschakeld voor Veluviaweg Wageningen

Wageningsche gasfabriek # de bouw (1).

Nu de keuze voor het grondplan gemaakt is kunnen de kadaster grenzen uitgezet worden en krijgen de huizen, schuren, stokerijen, machinekamers, badhuis en de gashouders een plekje. Ook de schuttingen en tuinen worden langzamerhand zichtbaar.

De geëtste messing ramen en deuren zijn in Schotland gemaakt en na drie maanden durende postbezorging uiteindelijk uit de UK aangekomen. Nu zijn ze uit de fret geknipt en wachten op de verdere verwerking in de fabriek. Wel moet ik bij een volgend project de stijlen een paar tiende millimeter groter maken. Het geheel is erg fragiel uitgevallen maar, om kosten een beetje te drukken, ga ik niet opnieuw de zaak laten etsen .

Beeldbepalend voor het geheel zijn toch wel de twee gashouders. Als eerste wil ik de grootste maken, van 2000 m3 gas berging. Aanvankelijk wilde ik de duizenden klinknagels “vergeten” maar dat kan ik niet maken. Dus ben ik een klinknagelteller geworden en nu een paar duizend klinknageltjes verder begint het toch een echte gashouder te worden. Nu nog het onderste deel van de gashouder voorzien van de stalenplaten met de klinknagels. Daarna worden de omlopen, trappen en doorval beveiligingen gemonteerd. Oorspronkelijk werd de staal constructie met zwarte rubberverf of vloeibare teer behandeld. Dat ga ik dus natuurlijk niet doen maar, met een airbrush, voorzie ik de gashouder inclusief hoekjes en gaatjes van een zwarte laag acrylverf. Dan heb voorlopig genoeg klinknageltjes gezet en de andere gashouder komt op een later tijdstip aan de beurt.

Geplaatst in Algemeen, Gasfabriek, Technieken | Reacties uitgeschakeld voor Wageningsche gasfabriek # de bouw (1).

Houtkooperij

Voor de eigenaar van een grachtenpand moet een frontaanzicht van zijn woning gemaakt worden. Het zal een house portrait moeten worden in schaal 1:50. Daarom zal het model in een baklijst geplaatst worden van 500 x 280 x 40 mm. De halsgevel is versiert met ornamenten (1713) en uitbundige klauwstukken. Wat verder opvalt is het tegeltableau met witte, rode en blauwe hardgebakken tegeltjes van 50 x 50 mm met de tekst “HOUTKOOPERIJ”. Een ander punt van aandacht is het kleurgebruik, tien jaar geleden is het pand geschilderd en werd door de monumenten commissie duidelijke kleuren gebruik geadviseerd wat ik nu met die kleine potjes verf zal moeten imiteren. Maar het grootste probleem zal de factor tijd worden omdat zijn echtgenote over twee maanden jarig is.

We zijn nu half februari en het house portrait is nu gereed om, achter glas in een lijst te plaatsen. Het waren een paar drukke maanden en het leek er op dat dit project op serieus werken ging lijken. Maar het is binnen de gestelde periode gelukt om dit mini grachtenpand te maken. Ook was het een leuke opdracht omdat de eigenaar zoveel als mogelijk de karakteristieke elementen terug wilde komen in de gevel.

Geplaatst in Algemeen, House portrait, Scenery, Technieken | Getagged | Reacties uitgeschakeld voor Houtkooperij

Wageningsche gasfabriek # de basis

Van de meeste gebouwen zijn nu werktekeningen gemaakt. Ook zijn de messing onderdelen zoals de ramen en doorval beveiligingen getekend en kunnen naar Schotland gestuurd worden om daar te laten etsen. De plattegronden zijn omgezet in gebouwen, zonder ramen of deuren, van 2 mm Forex. En dan de plattegrond… eerst was het rond, daarna driehoekig maar uiteindelijk werd het toch een vierkant raamwerk van 900 x 900 mm.

Veel groter kan het frame niet worden omdat onze spiltrap de bottleneck is. Dit frame wordt gemaakt van berkentriplex en krijgt een makkelijk te verwerken toplaag van 20 mm foamplaat. Een ander probleem is het transport. Alle bouwwerken moeten “los” op het frame staan om tijdens het transport niet te beschadigen. Dit zal geschieden door ieder bouwwerk te voorzien van een paar paspennen en op deze wijze alles toch een “vast” plekje heeft.

Animatie, voor als nog zullen er geen bewegende objecten of verlichting gemonteerd worden. In principe zullen alle daken los op de muren staan zodat er een mogelijkheid tot inrichting van een exhauster of machinekamer kunnen komen. Wel zal de kleine badkamer en het schaftlokaal een plaatsje krijgen. Aan de buitenzijde zullen wel de nodige schoorstenen en appendages hun plekje krijgen, dit is belangrijk omdat dat aan de buitenzijde zichtbaar was . Op het buiten terrein zullen veel kleine en grote zaken te zien zijn. Bergen met kolen en cokes, transport met paard en wagen en vrachtwagens met lading, werklieden die cokes breken en aan particulieren verkopen, tonnen met teer en ammoniak enz.

Wat komt er nu uiteindelijk op deze maquette te staan? De oude woningen aan de Veerstraat, het badhuis, woning van de fabrieksbaas, machinekamers, zuiveringshuizen, twee stokerijen, het kantoor met toonkamer, een verhard binnenterrein met gras en onkruid, de woningen krijgen moestuintjes en natuurlijk de twee reusachtige gashouders. Het geheel zal de situatie 1920-1940 moeten uitbeelden. Verder zal er met uitzondering van een paar bouwwerkjes alles verouderd worden dus vies en vuil zijn.

Geplaatst in Gasfabriek, Scenery, Technieken | Reacties uitgeschakeld voor Wageningsche gasfabriek # de basis

Wageningsche gasfabriek # Gashouder

Voor de Wageningse gasfabriek moeten twee gashouders gemaakt worden. De grootste bestaat uit drie styreen cilinders van respectievelijk 156 mm rond x 80 mm hoog, 152 mm rond x 40 mm hoog en 148 mm rond x 80 mm hoog. De totale hoogte wordt 245 mm. Dit is ongeveer schaal 1:87 en in onze wereld zou dat een cilinder zijn met een diameter van 13,5 meter en 21 meter hoog.

Bron: Gemeentearchief WageningenAan de buitenzijde van de gashouder zit een frame om de beweegbare klok te kunnen geleiden. Op 7 en 15 meter hoogte zijn bordessen aangebracht voor onderhoud van de watersloten en andere werkzaamheden zoals schilderen. Maar voor nu een aantal montage tekeningen gemaakt en nadien toch maar gekozen voor styreen in plaats van messing profielen. Ook de bordessen worden van styreen wiebertjes plaat gemaakt. Alleen de doorval beveiligingen (leuningen) en de trappen zullen van geëtst messing gemaakt worden. Gelukkig is er van deze gashouder een fantastische foto gemaakt.

Na veel plakken en snijden komt er toch wat model in de constructie. Om een idee van de “stalen” profielen te krijgen, ze zijn allemaal maximaal 2 mm groot/dik. Boven zit een boormal die de staanders in model moeten houden. 

En voor straks een leuk detail op de bovenzijde van de klok. Op een oude luchtfoto stond een streep en de letters W en G. Eerst dacht ik aan Wageningen – Gasfabriek maar die streep bleef een raadsel. Na wat speurwerk kwam ik er achter dat die streep een Noordpijl was en W G voor Wageningen stond. Het was een luchtvaart baken en stond van 1913 tot ver in de jaren 1930, met uitzondering van de WO-1 op de grote gashouder gekalkt. 

Nadat de eerste laag diagonalen zijn aangebracht kan de boormal eraf en kunnen de volgende serie diagonalen geplaatst worden. Het eerste bordes op 7 mtr hoogte is eigenlijk al gereed op de doorval beveiligen na, maar het tweede bordes gaat qua bevestiging een probleem geven. Nu eerst de acht diagonalen maken, plaatsen en dan kijken hoe ik dat ga oplossen.  

Iets anders is de imitatie van de stalen platen waarvan de houder opgebouwd is. De afmetingen waren 1,4 x 8 mtr en werden aan elkaar geklonken. Voorlopig snij ik plastic plak strookjes van 16 x 80 mm. In het voorontwerp is geëxperimenteerd met een rivet maker, een soort radeer rolletje, om die klinknagels te imiteren maar na het plakken waren de bobbels snel verdwenen. Dus veel moeite voor een nauwelijks zichtbaar resultaat en daarom wordt mijn gashouder gemaakt van “staalplaten zonder klinknagels”.

Geplaatst in Algemeen, Gasfabriek, Scenery | Reacties uitgeschakeld voor Wageningsche gasfabriek # Gashouder