Iets anders

Zeeën van tijd.
In 2008 ben ik met groot verlof gegaan, het was mooi geweest en met name de laatste tien jaren op de nieuwe campus (1998 – 2008) waren niet echt mijn ding.
En dan ben je zonder werk, maar thuis achter de geraniums zitten zit ook niet in.

Natuurlijk had ik voor die tijd al nagedacht over de ‘zeeën van tijd’  die in het vooruitzicht staan. Voor een paar eurotjes bij anderen klussen is beslist over en uit. Wel een beetje meer gaan golfen en mijn oude hobby’s zoals modelbouwen weer oppakken. Ook wat meer aandacht schenken voor het Wageningse cultuurgoed, in deze periode verlaat de LH de binnenstad en komen veel gebouwen in de verkoop of erger worden gesloopt.


Historische Vereniging Oud Wageningen. (2008 – 2019)
Mijn eerste contacten met de Historische Vereniging Oud Wageningen zijn gerelateerd aan de bouw van het SS station van rond 1920. Ik kreeg daar veel support en er werd meegedacht over de plaatjes en documenten.
Na 2009 ben ik als vrijwilliger op dinsdagmorgen mee gaan werken, met name het beeldmateriaal is heel leuk en heeft mijn interesse. In 2013 heb ik een bestuursfunctie op me genomen. Overigens was vanaf dat moment al duidelijk dat ik na zes jaar mijn functie neer zou leggen. In 2014 kunnen een aantal vrijwilligers zich niet vinden in de koers van het bestuur en valt de dinsdagmorgen groep uit elkaar. We beginnen opnieuw, met een aantal oude- en nieuwe vrijwilligers, om de dinsdagmorgen groep nieuw leven in te blazen. Eind 2017 wordt er een nieuwe coördinator gevonden en kon ik rustig in 2018 afscheid nemen van deze functie. Wel blijf ik wat met beeldmateriaal verwerken, gewoon op mijn eigen manier en tijd.


Klok en de wijzerplaat van de LTS. (2010 – 20??)
Eind 2010 rijden de slopers het terrein van de oude Technisch School op en beginnen te slopen. Samen met Willem Ruisch zijn we gaan kijken of het uurwerk nog in de school aanwezig was. Het uurwerk was al verwijderd en met een berichtje op FB Oud Wageningen kwam ik er achter dat het uurwerk gerestaureerd was en in de hal van het VMBO aan de Hollandseweg staat. Intussen hebben Wageningen Monumentaal, stichting BOEI en de firma Roseboom de wijzerplaat en het wijzerwerk “gered”. Nu lijkt het simpel… je hebt een gerestaureerde klok en het wijzerwerk inclusief de wijzerplaat dus gewoon koppelen. Maar de gesprekken met de directie van de Pantarijn hebben niet gewenste resultaat opgeleverd. Het was een mooie oplossing immers een compleet ensemble gewoon mee verhuizen naar een nieuw schoolgebouw.

De hierop volgende jaren wordt er nagedacht over het herplaatsen op het terrein rond het oude schoolgebouw. Er komen verschillende mogelijkheden voorbij zoals een klokkentoren of opnemen in een gevel van een nieuw of bestaand gebouw. Het wordt ook duidelijk dat de aandrijving middels een zender gestuurde motor moet zijn.

In 2019 worden de mogelijk nieuwe locatie van de klok (opnieuw) bekeken en besloten om het NIET op of bij het LTS terrein te realiseren. Een mogelijk zou kunnen zijn dat het in de nieuwbouw op het Kirpestein terrein opgenomen wordt. Idealis wil hier bij mee denken, maar dan moeten de bezwaren van de molenbiotoop van tafel. Nee dus en op dit moment ligt alles weer stil, behalve de sloop van Kirpestein en het bouwrijp maken van de nieuwbouw (studenten huisvesting).

Augustus 2020, De bewoners van het hoekhuis Churchillweg-Vergersweg hebben te kennen gegeven dat we de klok op hun zijgevel mogen monteren. Een geweldige kans dus onmiddellijk Oud Wageningen en Wageningen Monumentaal gemobiliseerd. Nu eerst de juridische afspraken m.b.t. overdracht, eigendom en onderhoud afbakenen. Dan de Gemeente inlichten over de plannen en toetsen van de Hinderwet en andere zaken en eventueel overdracht van de klok naar de gemeente. 

April 2021, We hebben nu een firma gevonden die tegen een acceptabele prijs het uurwerk, de wijzerring en de benodigde sturingen kan leveren. We gaan nu verder met de fondsenwerving en het plateau met de blauwe tegeltjes. Nu is fondsenwerving niet mijn ding en ga ik lekker verder met de techniek. 

Juli 2021, door de afmetingen van de motor kwam de wijzerring en de wijzers te ver van de muur te zitten. En was het ondenkbaar om een gat in de muur te maken om daar de motor in te verzinken. Het geheel werd hierdoor te lomp om het te realiseren.  In goed overleg met de betrokkenen is daarom besloten om de klok op deze locatie niet te realiseren.

Eind 2022 heeft de klok nog steeds geen plekje gevonden. De wijzerring staat in onze tuin tegen de schutting, en met een paar kerstlampjes en de wijzers staat het daar mooi te zijn. Wel hoop ik oprecht dat we in 2023 een plekje vinden om deze set te completeren en iedereen van deze oude LTS wijzerplaat met functionerende wijzers kan genieten.

In augustus 2023 heeft zich nog steeds geen enkele mogelijkheid voorgedaan om de wijzerplaat te plaatsen. Ook de andere projecten zoals “de Sprong”, het tuin koepeltje en de bronzen Synagoge lopen niet echt voorspoedig of zijn uitgesteld. Dus stel ik me de vraag… wil ik nog hiermee doorgaan of trek ik me terug uit deze processen? 


Sculptuur van Toon Heijmans bij de LTS. (2017 – 20??)  
Toon Heijmans was een tekendocent aan de LTS. Volgens overlevering heeft dhr. Heijmans in 1970 een sculptuur ontworpen voor de Olympiahal in Wageningen. Het was een 1% regeling en ‘de Sprong’ werd door leerlingen van de LTS gemaakt. Een aantal jaren later is ‘de Sprong’, na een paar bijna ongelukken, verwijderd en verplaatst naar de voorzijde van de LTS. Daar werden de aardkleuren verwijderd en kreeg het een aantal blauwe tinten. Deze kleuren werden zonder toestemming van dhr. Heijmans aangebracht.
Samen met Wageningen Monumentaal en de Gemeente is de sculptuur in 2018 verwijderd en bevindt zich op de Gemeentewerf aan de Bornsesteeg. Nadat de laatste woningen aan de Churchillweg gereed zijn wordt ‘de Sprong’ daar gerestaureerd en herplaatst, en blijft de band tussen deze sculptuur en de LTS bestaan.

Maart 2020, de woningen zijn gereed en de nieuwe bewoners hebben een brief gekregen waarin vermeldt wordt dat “de Sprong” herplaatst gaat worden. Men is met de bezwaren naar de Gemeente gegaan en daar werd unaniem besloten dat “de Sprong” NIET herplaatst wordt in dit gebied. Mogelijk wordt het herplaatst bij de nieuwe inrichting van het Olympiaplein. Dus heel veel energie en moeite gestoken in dit project. En op deze manier raakt de LTS steeds meer in de vergetelheid.

Een ambtenaar van de Gemeente noemde het in mei 2023 een “stiefkindje” en de kans voor herplaatsing nihil is.  In augustus 2023 was “de Sprong” ook niet meer aanwezig op de locatie Bornsesteeg. Ik ga nog één poging wagen om het te lokaliseren en daarna sluit ik dit hoofdstuk af. 


Tuinkoepel aan het Wallepad. (2019)
Begin van 2019 wordt mijn medewerking gevraagd om voor de Cultureronde 2019 een maquette te maken van de Tuinkoepel. Zij willen dit gebruiken om aandacht te vragen voor het gebruik en de restauratie van deze koepel. Na deze presentatie heeft het Tuinkoepeltje een tijdelijk plaatsje gekregen bij onze Burgervader, daarna zal het een poosje in de BBLTHK staan en dan gaat dit miniatuurtje naar David (mijn kleinzoon).

Het resultaat na 4,5 jaar is een kwast verf en een nieuw raam, maar nog steeds geen bestemming of nieuwe eigenaar. Ook hier blijft het gemeente bestuur achter de feiten aanlopen en nemen geen beslissing waardoor er over een aantal jaren opnieuw een bouwval zal staan. De Historische Vereniging en Wageningen Monumentaal hebben alles uit de kast gerukt echter zonder het gewenste resultaat. Ook mijn inbreng was niet voldoende om de Gemeenteraad te mobiliseren. Wel was het een erg leuk project om dat tuinkoepeltje op schaal te maken. 


Gedenksteen bij de Bergpoort. (2017)
In 2016 is door het zware transport voor de 5 mei viering een gedenksteen bij de Bergpoort in stukken gereden. Er zijn in 1998 twee gedenkstenen door de Historische Vereniging aangeboden aan de gemeente Wageningen. Aan het eind van 2016 krijgen we toestemming en financiële middelen van de Gemeente om de steen te vervangen. Om herhaling te voorkomen wordt de steen geplaatst in de muur van de Bergpoort. Het Wagenings Natuursteenbedrijf plaatst in april 2017 de nieuwe gedenksteen in de Bergpoort leuning. Na het plaatsen is ook de naastliggende gedenksteen van de dhr. L.H. Nilwik kosteloos door dhr. G.J. van de Pol gerestaureerd.


Amateur schilder Willem van Beek (2019)
Willem van Beek (Wageningen 1920-2013) was een schilder en in zijn spaarzame vrije tijd schilderde hij kleine tafereeltjes. Hij woonde op de Veerweg en schilderde meestal op een houten achtergrond. Op de jaarmarkt (2019) van Emmaus in Wageningen kwam een geschilderde afbeelding van het Roode Hert (1980), een kroeg aan de Veerstraat, boven water. Na wat zoeken op Google kwam ik een tweede afbeelding tegen. Het is de bloemen venter Jacobus (Kobus) Elsenaar (1901-1960) en is in 1946 geschilderd. In de tijd werd er gevent met een mandje bloemen, ‘s morgens door de Hoogstraat en rond een uur bij het ziekenhuis. Volgens zijn zoon was dat lucratief en was hij snel van zijn bloemetjes af. Bij navraag bij Willem van Beek, de zoon van, blijken er meer schilderijen van zijn vader te zijn. Misschien kan er een tentoonstelling georganiseerd en de Wageningse amateurschilders in het zonnetje gezet worden.


Gedenksteen bij de Nudepoort. (2020)
Nu is de herdenksteen bij de Nudepoort gebroken. En is er een mail naar het bestuur van HVOW gezonden. Het bestuur zal contact het met de Burgermeester. Persoonlijk zal ik geen actie ondernemen, maar wel aangegeven dat ik wil bemiddelen bij het herplaatsen. 


Bronzen Synagoge. (2022)
De Stichting Joods Erfgoed heeft mij benaderd om mee te denken en realiseren van een bronzen maquette van de Wageningse Synagoge. Het is een mooi project en wil daar graag aan mee werken. Jaap Meijer is de initiator en heeft al een kunstenaar, Amiran Djanachvili, gevonden om het te realiseren. Mijn maquette wordt gebruikt als inspiratie voor het bronzen model. Daarnaast zal ik mijn ontwerptekeningen beschikbaar stellen, de sokkel ontwerpen, laten gieten en plaatsen. Tijdens een boekpresentatie is ook het was-model gepresenteerd en nu moet de stichting de benodigde 15.000 euro bij elkaar sprokkelen. 


Mennonieten huisjes en de suikerfabriek. (2023)
Eind 1700 zijn er in Wageningen een aantal huizen gebouwd voor de, uit Oost-Duitsland, gevluchte Mennonieten. Oorspronkelijk waren er 12 woningen gebouwd en in 1837 werd er ook een vergaderplaats (soort kerk) gebouwd. Nadat deze groep mensen weer verder trokken naar het westen van Nederland werden een deel van deze huizen gesloopt en vervangen door 40 kleinere woningen voor de minder bedeelde Wageningers. Uiteindelijk staan er in 1925 nog 6 oorspronkelijke woningen. Na WO-2 wordt de Mennonietenbuurt gesaneerd en komt er ruimte voor bedrijven. Met het zoeken in de oude kadasterkaarten kon ik terug vinden welke de oorspronkelijke Mennonietenhuisje waren in 1955. Tijdens het zoeken in de oude kadasterkaarten kwam ik een suikerfabriek tegen. Ongeveer op de plek waar ooit de Steenovensweert lag bij de havenmond aan de Rijn. Voor zover bekend had Wageningen in de periode 1811 tot 1814 een suikerfabriek. Maar waar die precies gestaan heeft was onduidelijk en geeft nu de kadasterkaart uit 1812 – 1818 duidelijkheid.